Web tasarım ve programlama alanında çalışan, kendini geliştiren hemen herkesin yolu PHP ile mutlaka kesişmiştir. Şimdi PHP’nin 25. yaşını kutlayarak, PHP’nin tarihçesine kısaca bakalım…
Rasmus Lerdorf 25 yıl önce (1994) PHP‘yi dünyaya tanıttı. PHP’nin ilk hali C programlama dilinde (Perl değil) yazılmış basit bir CGI (Common Gateway Interface) setidir. R. Ledorf ilk başta PHP ‘yi “Personal Home Page” olarak duyurdu. Ancak daha sonra geliştirmeler devam ettikçe bu isim “Hypertext Preprocessor” olarak değişti.
İlerleyen süreçte yıl 1996 olduğunda Rasmus PHP’nin gördüğü rağbeti takip ederek PHP ‘ye form üzerinden gelen bilgileri işlemeyi sağlayan eklemelerde bulundu. Bu geliştirmeler PHP’yi gerçek bir programlama diline dönüştürmeye başladı. Rasmus bu sürümü PHP/FI olarak isimlendirdi. Yani PHP Form Interpreter oldu. Yıl 1997 olduğunda PHP artık kararlı bir 2.0 sürümüyle yoluna devam etmekteydi.
PHP içine HTML gömülebilen betik ve programlama dilidir. PHP kodları PHP işleme modülü bulunan bir web sunucusu tarafından yorumlanır ve çıktı olarak web sayfası üretilir. Bu kodlar veriyi işlemek üzere harici bir dosyaya kaydedilerek çağırılabildiği gibi doğrudan HTML kodunun içine de gömülebilir.
Andi Gutmans ve Zeev Suraski ‘nin Projeye Katılması
İsrail’de öğrenci olan Andi ve Zeev bir üniversite projesi olarak e-ticaret sistemi geliştirmeye başlarlar. Ancak bu süreçte e-ticaret için uygun olacak bir programlama diline ihtiyaç duyarlar. PHP/FI ‘yi yani PHP 2.0 ‘ı denerler ancak eksik ve yetersiz bulurlar. 1997 yılında yeniden bir programlama sürecine girişirler. Projelerinin ve PHP’nin geliştirilmesi için Rasmus’la irtibata geçerler. Bu süreç onları PHP projesine dahil olmaya götürecektir.
1998 Yılı
Andi ve Zeev yorumlayıcıyı yeniden yazarlar. PHP 3.0 hazırdır ve bugün bildiğimiz PHP’ye çok benzeyen ilk sürümdür. Andi ve Zeev aynı zamanda PHP’nin gelişimini hızlandıracak ve topluluğun katkısını arttıracak bir de API duyururlar. Bu süreçte PHP yeniden isimlendirildi ve Hypertext Preprocessor olarak tanımlandı. 98 yılıyla birlikte PHP 3.0 internette bulunan tüm sunucuların %10 ‘unda bulunmaktaydı.
phpMyAdmin Projesinin Doğuşu
1998 yılı PHP için oldukça verimli ve hızlı geçiyordu. Tobias Ratschiller, MySQL için phpMyAdmin web yönetim aracının ilk sürümünü (0.9.0) yayınladı. Uzun süre ve günümüzde de kullanımı devam eden önemli bir yönetim aracı halini aldı.
ZEND Company Kuruldu
Yukarıda Andi Gutman ve Zeev Suraski’den bahsetmiştik. Zend şirketinin adı bu iki ismin ad/soyadları üzerinden türetilmiştir. Kuruluş amacı itibariyle Zend PHP’nin yenilikleri ve gelişimi için bir kaynak noktası olmuştur. Zend PHP ‘nin geliştirilmesinin yanı sıra geliştirme ortamlarına ve araçlara da oldukça katkıda bulunmuştur.
PHP 5.2 – PHP ‘nin Altın Çağı
2006 sonları geldiğinde PHP yeni sürümü olan 5.2 ‘yi duyurdu. Ve o günden 2013 yılı sonlarına kadar PHP 5.2 sürümüyle birlikte altın bir çağ yaşandı. 2013 yılına kadar PHP ‘nin en popüler sürümü olarak kaldı.
2009 yılı Haziran’ında static binding ve diğer yeni özellikler, geliştirmelerle birlikte olgun bir dil halini aldı. Bu sırada PHP 5.3 yayınlanmıştı. PHP goto operatörünü bu sırada tanıdık.
PHP 7.0 – Büyük Gelişim ve Yenilik!
Yeni Zen Engine 3; sayısız iyileştirme ve yeni özelliklerle beraber büyük bir dil yenilemesiyle geldi. PHP 7.0 bir önceki sürüm olan 5.6 ‘dan en az iki kat daha hızlı olarak duyuruldu. PHP 7.0 duyurulmaya hazırlanırken Zend Company Roque Wave tarafından satın alındı. PHP 3’ten beri dilin arkasında olan Zend artık Rogue Wave’indi.
Ve PHP 8.0 Geliyor!
PHP 8.0 sürümü 3 Aralık 2020’de piyasaya sürülecek. Bu yeni bir ana sürüm olacak ve beraberinde bazı yeni değişiklikler, birçok yeni özellik ve performans iyileştirmesi getirecek. PHP 8.0 şu an gelişim sürecinde ancak 18 Haziran 2020’de bir tanıtım bekleniyor.
